Psychologische hulp in haastige tijden

9.30 - Welkom
Ronny Bruffaerts, UPC KU Leuven

9.45 - Inleiding
Filip Bouckaert, hoofdarts UPC KU Leuven

10.00 - Bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid op het werk
Wilmar Schaufeli, PPW KU Leuven en Universiteit Utrecht

De afgelopen decennia hebben vooral in het teken gestaan van stress, burn-out, ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Kenmerkend daarbij is een negatieve benadering, waarbij gezondheid vooral werd gezien als het niet hebben klachten, symptomen of problemen. Sinds de eeuwwisseling zien we in de echter, zowel in de wetenschap als in de praktijk, een verschuiving in positieve richting waarbij het accent ligt op de duurzame inzetbaarheid van werknemers. Dit vanuit de gedachte dat moderne arbeidsorganisaties niet zozeer klachtenvrij personeel maar bevlogen personeel nodig hebben. Er wordt een overzicht gegeven van de nieuwste onderzoeksbevindingen, waarbij het met name gaat om het belang aan te geven van bevlogenheid voor werknemers (gezondheid, tevredenheid, ontwikkeling) en voor organisaties (gering verzuim, productiviteit, loyaliteit). Ook worden strategieën besproken om bevlogenheid te bevorderen, zowel op individueel- als op team- en organisatieniveau.  

Wilmar Schaufeli is hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de KU Leuven en de Universiteit Utrecht. Hij is gespecialiseerd in de psychologie van arbeid en gezondheid en adviseert organisaties over het voorkomen van burn-out en het bevorderen van bevlogenheid.

10.45 - Koffie

11.00 - Burn-out: het gevolg van haastige personen of van haastig werk? 
Hans De Witte, PPW KU Leuven

Burn-out werd de laatste jaren een ‘hot issue’, dat veel aandacht krijgt in media en beleid, en waarbij de controverse niet geschuwd wordt. Toch bestaan er ook heel wat misvattingen over. In deze lezing wordt gepoogd om een aantal vragen over burn-out te beantwoorden, zoals: Wat is burn-out eigenlijk, en in hoeverre verschilt burn-out van bv. depressie? Daarbij wordt ingegaan op een nieuwe definitie die recent werd ontwikkeld aan de KU Leuven. Kan burn-out gemeten worden, en hoeveel werknemers in de zorg zijn ‘opgebrand’? Wat zijn de belangrijkste veroorzakende factoren? Ligt het aan de persoon of aan het werk? Wat zijn de gevolgen van burn-out voor het welzijn van de betrokken werknemer, voor zijn/haar prestaties op het werk, voor de werking van het team en voor de gehele organisatie? Kan burn-out verholpen worden, en zo ja, wat dient men dan te doen?           

Hans De Witte is gewoon hoogleraar in de Arbeidspsychologie. Verbonden aan de Onderzoeksgroep voor Arbeids-, Organisatie- en Personeelspsychologie (WOPP-O2L), Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, KU Leuven.

11.45 - Wat is geweld?
Lode Lauwaert, KU Leuven

Geweld is een centraal begrip in ons wereldbeeld geworden. We worden er niet enkel dagelijks via het televisie- of computerscherm mee geconfronteerd, ook in het klinische werk is er sprake van geweld en aanleunende fenomenen als agressie en woede. Maar wat bedoelen we precies wanneer we zeggen dat iets geweld is?     

Lode Lauwaert is verbonden aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven.

12.30 - Lunch

13.15 - Technologie in de ggz. Hype of hulp?
Tom Van Daele, Thomas More en PPW KU Leuven

Technologie evolueert snel, wat het soms moeilijk maakt om bij te blijven. Zo zijn internet en smartphones een relatief recent fenomeen, maar maken ze ondertussen wel al een belangrijk deel uit van het dagelijkse leven bij een steeds groter deel van de bevolking. Geleidelijk aan verschijnen er ook steeds meer toepassingen voor de geestelijke gezondheidszorg, zowel internationaal, als lokaal.    In deze presentatie licht Tom Van Daele een tipje van de sluier op rond de mogelijkheden van technologie in de GGZ, kortweg e-mental health. Na het toelichten van een aantal centrale concepten, kom je te weten wat de wetenschappelijk literatuur hierrond te vertellen heeft. Hierna volgen een aantal illustraties van toepassingen en hun potentieel voor psychologische begeleiding en psychotherapie, zowel in het heden, als in de toekomst. Er is daarbij ook de nodige aandacht voor de vele uitdagingen en beperkingen van deze hulpverleningsvormen.

Tom Van Daele (Expertisecel Psychologie, Technologie & Samenleving, Thomas More-hogeschool | Onderzoekseenheid Gezondheidspsychologie, KU Leuven) doet voornamelijk praktijkgericht onderzoek naar het potentieel van technologie voor de geestelijke gezondheidszorg.

14.00 - Behandeling van burn-out in de ‘praktijk’
Gerrit Belis, UPC KU Leuven

In deze lezing wordt een overzicht geboden van de verschillende fasen in de behandeling van burn-out. Er wordt aandacht besteed aan het vaststellen van de klachten, het in kaart brengen van de oorzaken en in de standhoudende factoren. Verder wordt er ingezoomd op de recuperatie van de klachten en het implementeren van vaardigheden die herval moeten voorkomen. Ten slotte wordt de re-integratie en eventuele heroriëntatie besproken.       

Gerrit Belis is klinisch psycholoog en gedragstherapeut, deeltijds verbonden aan het UPC KU Leuven (op campus Kortenberg) en deeltijds werkzaam in zijn privépraktijk in Bonheiden.

14.45 - Koffie

15.00 - Stoppen: Mindfulness in haastige tijden
Edel Maex, ZNA Antwerpen

De eerste stap bij mindfulness is stoppen. Veel mensen komen in de problemen omdat ze nooit stoppen. Vroeger hadden we nog zondagsrust, maar ondertussen is de zondag vaak de drukste dag van de week. Mindfulness is niet alleen maar stoppen. Het stoppen en kijken. We staan stil bij wat ons ontgaat in de maalstroom van het leven.           

Edel Maex is psychiater bij het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen. Hij is een van de pioniers van het werken met mindfulness. Hij leidt al meerdere jaren een zengroep in Antwerpen.

15.45 - Hoop in haastige tijden
Peter Rober, UPC KU Leuven en KU Leuven

Binnen het psychotherapie-outcome-onderzoek is hoop is een belangrijke niet-specifieke factor die –samen met andere factoren– de werking van psychotherapie kan verklaren. Maar wat is hoop eigenlijk? En wat is het niet? In deze lezing worden verschillende verhalen over hoop verteld; over de doos van Pandora, optimisme, valse hoop, wanhoop, appelbomen, enzovoort. Hoop blijkt enigmatischer dan men op eerste zicht zou verwachten.        

Peter Rober is klinisch psycholoog en gezinstherapeut, werkzaam in Context, het centrum voor relatie- en gezinstherapie van het UPC KU Leuven. Hij is als hoogleraar verbonden aan het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen van de KU Leuven.

16. 30 - Slotwoord
Ronny Bruffaerts, UPC KU Leuven

Organisatie

Competentiecentrum Psychologie UPC KU Leuven.

Vragen?

congrescentrum [at] upckuleuven.be