“Kinderen vullen de gaten met fantasie — vaak erger dan de waarheid”
In het radioprogramma De wereld van Sofie op Radio 1 sprak psycholoog en gezinstherapeut Peter Rober, UPC KU Leuven, over het ontstaan en de impact van familiegeheimen. Niet elk geheim is sensationeel, zegt hij, maar elk gezin heeft wel dingen die onuitgesproken blijven. En dat hoeft niet altijd slecht te zijn.
Familiegeheimen zijn van alle tijden – en van alle gezinnen, zegt Rober. Soms worden ze bewust verzwegen, maar vaak ontstaan ze “stoemelings”: ouders willen hun kinderen beschermen tegen pijnlijke waarheden en stellen het gesprek uit, tot het op een dag te laat lijkt. “Ouders denken vaak: ze zijn nog te jong om dit te begrijpen, we vertellen het later. Maar dat uitstel kan een patroon worden.”
Toch benadrukt hij dat de manier waarop een geheim aan het licht komt bepalend is. “Als een kind zelf ontdekt dat iets is verzwegen, of merkt dat anderen het al lang wisten behalve hij of zij, dan voelt dat als verraad.” En als kinderen vermoedens hebben, gaan ze zelf de puzzel leggen: “Kinderen vullen de gaten met fantasie — en die fantasie is soms zwaarder dan de waarheid.”
Volgens Rober is er geen ideale leeftijd om moeilijke verhalen te delen. Wat helpt, is het verhaal stap voor stap opbouwen, zodat de waarheid kan meegroeien met het kind. Tegelijk waarschuwt hij voor overdreven openheid: “Niemand is open over álles. Je moet altijd afwegen wat je deelt en waarom.”
Beluister
Peter Rober is klinisch psycholoog en gezinstherapeut in het centrum voor relatie- en gezinstherapie van het UPC KU Leuven, Context. Hij is er onder meer verantwoordelijk voor de postgraduaatopleiding relatie- en gezinstherapie.