Stijging gedwongen opnames in Vlaamse psychiatrie onderstreept nood aan zorgvuldige aanpak

Naar aanleiding van recente cijfers van Zorgnet-Icuro over het toenemende aantal gedwongen opnames in de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen, verscheen in De Morgen een artikel waarin dr. Hella Demunter, psychiater-psychotherapeut en co-supervisor van de HIC-afdeling van het UPC KU Leuven, haar inzichten deelt over de trend.

In 2024 werden in Vlaanderen 5.233 personen gedwongen opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis, wat neerkomt op gemiddeld 14,3 opnames per dag. Deze stijging van 6% ten opzichte van het voorgaande jaar roept vragen op over de oorzaken en gevolgen van dergelijke maatregelen.

Dr. Hella Demunter benadrukt dat een gedwongen opname een diepgaande impact kan hebben op het vertrouwen van patiënten in de hulpverlening. "Iemand die stemmen hoort die aanzetten tot gevaarlijk gedrag zal misschien denken: de volgende keer ga ik dat niet meer vertellen aan de arts", waarschuwt ze. Deze terughoudendheid kan leiden tot zorgmijding, waardoor patiënten mogelijk niet de nodige hulp zoeken of ontvangen.

Hoewel er de afgelopen jaren stappen zijn gezet om meer inspraak te geven aan patiënten en hun familieleden en om dwangmaatregelen te verminderen, blijft het een uitdaging om een balans te vinden tussen noodzakelijke interventie en het respecteren van de autonomie van de patiënt. De recente hervorming van de wetgeving, die onder andere een observatieperiode van 48 uur introduceert voordat een gedwongen opname wordt beslist, is een stap in de goede richting. Echter, de implementatie van deze maatregelen vereist voldoende middelen en een nauwe samenwerking tussen justitie en de geestelijke gezondheidszorg.