"Onze beleidsplannen zijn geen papieren oefening, maar een antwoord op reële zorgvragen"

Jaarverslag 2024 | Interview

Koen Van Gerven, sinds 2024 voorzitter van de raad van bestuur van Z.org KU Leuven, en dr. Wim Tambeur, gedelegeerd bestuurder van het UPC KU Leuven, blikken terug op het voorbije jaar én vooruit naar 2025.

Koen Van Gerven is nieuw in zijn voorzittersrol, maar geen onbekende voor de organisatie: hij maakte al geruime tijd deel uit van de raad van bestuur en brengt een indrukwekkende staat van dienst mee als bestuurder van grote ondernemingen. Vanuit dat helikopterzicht kijkt hij met een frisse blik naar de uitdagingen waar de geestelijke gezondheidszorg en het UPC KU Leuven voor staan. Wie vandaag beroep doet op geestelijke gezondheidszorg, botst vaak nog op lange wachttijden, versnippering en een beperkte beschikbaarheid van gespecialiseerde hulp. Ook in 2024 bleef die realiteit voelbaar. Het UPC KU Leuven werkte daarom aan vernieuwde beleidsplannen voor kinder-, volwassenen- en ouderenpsychiatrie – om het zorgaanbod beter af te stemmen op de actuele maatschappelijke noden.

2024 was een jaar van reflectie en toekomstplanning. Wat maakt dit beleidsplantraject zo bijzonder voor het UPC KU Leuven?
Koen Van Gerven “Dit traject laat ons toe om op een diepgaande manier stil te staan bij wie we zijn, wat we doen en waar we naartoe willen. Elke medische dienst – kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie – ontwikkelt
een eigen beleidsplan. Die plannen schrijven we niet van achter een bureau, maar groeien uit een brede interne én externe dialoog.”

Wim Tambeur “In elk van de drie diensten kregen medewerkers uit verschillende disciplines de kans om letterlijk mee de pen vast te houden. Ook patiënten en hun naasten zijn bevraagd en betrokken. Hun perspectieven kleuren onze keuzes. Zo ontstaat een gemeenschappelijk verhaal, dat gedragen wordt door de mensen die het ook effectief zullen waarmaken.”

Koen Van Gerven “Het UPC KU Leuven bestaat tien jaar, en we kunnen daar met trots op terugkijken: dit huis staat er. Maar de wereld is veranderd – en dus actualiseren we onze strategie.”

Medewerkers, patiënten en naasten kregen letterlijk de
pen in handen. Hun perspectieven kleuren onze keuzes.

De zorgdruk in de geestelijke gezondheidszorg is groot. Hoe komt het UPC KU Leuven daaraan tegemoet met deze beleidsplannen?

Wim Tambeur “We willen met deze plannen geen extra laag papier produceren, maar de bestaande noden beter en efficiënter beantwoorden. Zo zetten we in de kinder- en jeugdpsychiatrie sterker in op transitiezorg, HIC-werking en regionale oriëntatiepunten die kinderen en jongeren sneller naar de juiste hulp leiden. In de volwassenenpsychiatrie leggen we het accent op regionale crisiszorg, gespecialiseerde diagnostiek en de vermaatschappelijking van zorg. En voor ouderen komt er meer focus op mobiele teams en ambulante ondersteuning, zeker in combinatie met somatische zorg.”

Koen Van Gerven “Wat al deze plannen gemeen hebben, is dat ze mikken op een betere toegang tot de juiste zorg, op het juiste moment, met de juiste intensiteit. In plaats van méér van hetzelfde te doen, maken we bewuste keuzes in functie van de maatschappelijke realiteit: schaarste aan zorgverleners, stijgende zorgvraag en de nood aan geïntegreerde netwerken. We willen niet alles doen, maar wel datgene waar we het verschil mee kunnen maken.”

Hoe zorg je ervoor dat deze plannen ook tot bij de patiënt geraken en niet binnen de organisatie blijven hangen?

Wim Tambeur “Door meteen te denken vanuit de zorggebruiker. In de volwassenenpsychiatrie leggen we bijvoorbeeld de nadruk op samenwerking met het persoonlijk en professioneel netwerk van de patiënt. Zo verlagen we drempels en verhogen we continuïteit. Geen versnipperde zorg meer, maar gedeelde zorg.”

Koen Van Gerven “En door de plannen te implementeren in nauwe afstemming met het werkveld. 2025 wordt geen afvinkjaar, maar een doordachte uitrol mét ruimte voor feedback van huisartsen, verwijzers en patiënten zelf. Want goed beleid mag ambitieus zijn, maar moet vooral bruikbaar en haalbaar zijn in de praktijk.”

Het UPC KU Leuven bestaat tien jaar, en we kunnen daar met
trots op terugkijken: dit huis staat er. Maar de wereld is
veranderd – en dus actualiseren we onze strategie.

Wat gaat er voor patiënten of verwijzers in 2025 concreet anders aanvoelen of werken?

Wim Tambeur “We zetten de schouders onder zorg die beter schakelt tussen zorgvormen, meer samenhang toont en beter afgestemd is op de realiteit van vandaag. Door betere triage en duidelijke toegangspoorten zorgen we ervoor dat mensen sneller op de juiste plek terechtkomen. Dat verkort niet alleen wachttijden, het verhoogt ook de kans op herstel. We werken hard aan zorgtrajecten die logisch en helder aanvoelen – voor wie zorg nodig heeft én voor wie doorverwijst.”

Welke rol ziet u voor het UPC KU Leuven in het bredere maatschappelijk debat rond geestelijke gezondheid?

Koen Van Gerven “De maatschappelijke context verandert razendsnel: COVID‑19, sociale media, geopolitieke onrust... Die realiteit dringt ook door tot in de geestelijke gezondheid. Daar moeten we als organisatie op kunnen antwoorden. We zijn meer dan een zorgaanbieder: als universitair centrum dragen we ook kennis, ervaring en visie uit. Zeker nu geestelijke gezondheid hoog op de agenda staat, is het belangrijk dat we mee richting geven aan het debat. Denk aan de balans tussen open zorg en bescherming, aan het evenwicht tussen evidence-based handelen en menselijke nabijheid. Als we erin slagen die complexiteit helder te houden – ook voor beleid en publiek – dan vervullen we een rol die verder reikt dan onze eigen organisatie.”

Tot slot: waar kijkt u persoonlijk het meest naar uit in 2025, wanneer de beleidsplannen worden uitgerold?

Wim Tambeur “2025 is het schakeljaar waarin we de ideeën en plannen van 2024 realiseren. De drie beleidsplannen worden afgerond tegen de zomer, en vanaf het najaar starten we met de implementatie. Dat zal zichtbaar en voelbaar zijn: in vernieuwde zorgtrajecten, in nauwere samenwerking met partners, in een sterkere verankering van onze missie.”

Koen Van Gerven “Wat mij het meest motiveert, is dat we daadwerkelijk koers zetten. Niet zomaar opnieuw plannen maken, maar vanuit wat we al bereikt hebben. En dat doen we niet alleen met beleid, maar samen met de mensen op het terrein. We
willen niet méér doen, we willen beter doen. En daarvoor kiezen we bewust, met hoofd én hart.”