Z.org KU Leuven bouwt vandaag het psychiatrisch verzorgingstehuis van morgen
Persbericht | 10 mei 2021
Met twee nieuwbouwprojecten van Z.org KU Leuven krijgen patiënten met een psychiatrische aandoening een thuis in het centrum van de gemeenten Lubbeek en Melsbroek. Als de projecten in 2025 klaar zijn zullen de bewoners hun intrek nemen in een psychiatrisch verzorgingstehuis dat past in de nieuwste inzichten op genormaliseerd zorgwonen.
De nieuwe campussen van PVT Andreas moeten toelaten om bewoners met een gestabiliseerde psychiatrische aandoening in een aangepaste omgeving te huisvesten met continue, structurerende ondersteuning. De bewoners verblijven in een kleinschalige setting waar de zorg nagenoeg onzichtbaar en op maat wordt georganiseerd. Gert Peeters, operationeel directeur Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven: 'De nieuwe infrastructuur maakt dat we onze visie op volwaardig, genormaliseerd zorgwonen in de praktijk kunnen brengen: voor de bewoner is dat zorg ‘bij hem thuis’. Idealiter gebeurt dat in een sterke verwevenheid met het buurt- en gemeenschapsleven. Goede zorg gaat er hand in hand met de mogelijkheden op integratie, activatie en herstel van de bewoners.'
Dr. Rob Van Buggenhout, ouderenpsychiater en verantwoordelijke PVT Andreas: “Sommige mensen met een bijzondere, maar kwetsbare geest hebben nood aan een aangepaste omgeving die stimulerend werkt en veilig aanvoelt. De zoektocht naar een woonomgeving die het psychisch welzijn maximaal beschermt, is een belangrijke opdracht voor een universitair centrum gericht op innovatie in de zorg.’
In de buurt geïntegreerde woonzorg
De vereisten voor de architectuur van de geplande gebouwen reiken verder dan zorggerichte functies. Het gebouw en de site lenen zich voor een kwalitatieve zorg en woonbeleving, maar zijn ook een plaats waarvan mensen die er niet wonen of er geen familie hebben, toch gebruik maken als een logisch deel van de buurt. Bart De Greef, financieel en logistiek directeur Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven: 'In het pvt van de toekomst is er meer aandacht voor privacy en zelfstandigheid binnen de geborgenheid van een volledig uitgeruste studio. De meeste van de kamers en studio’s in het ontwerp beschikken ook over een eigen terras. Anderzijds maakt het kleinschalig genormaliseerd wonen dat de bewoners elkaar binnen hun leefgroep makkelijk kunnen ondersteunen en als een bubbel kunnen samenleven. De infrastructuur wordt afgestemd op de specifieke noden van de leefgroepen. De ene leefgroep kan bijvoorbeeld nood hebben aan grotere gemeenschappelijke ruimten terwijl een andere zich meer toespitst op bewoners met bijkomende lichamelijke problematieken. Daarnaast ontsluiten we het pvt ook maximaal naar het park, de buurt en het dorpsleven. Zo maken bewoners en buurtbewoners samen deel uit van één sociaal weefsel. Het bouwtechnische en zorgorganisatorische aspect vloeien samen in een concept dat beantwoordt aan de idee van de vermaatschappelijking van zorg.'
Campus Melsbroek
- 66 bewoners | 5 leefgroepen | geplande start begin 2022 | oplevering eind 2025
PVT Andreas, campus Melsbroek, maakt deel uit van het masterplan voor de nieuwe zorgcampus Melsbroek, waar zowel het huidige Nationaal MS Centrum Melsbroek, PVT Andreas als vzw Stijn (begeleid wonen voor personen met een niet-aangeboren hersenafwijking) een plaats krijgen. De intentie is niet naast elkaar op de campus te wonen en werken, maar om kruiseffecten en synergiën te realiseren.
Het psychiatrisch verzorgingstehuis en vzw Stijn krijgen onderdak in een gezamenlijke nieuwbouw die in verbinding staat met het Nationaal MS Centrum Melsbroek. Net als in Lubbeek komt die op een voormalige kloostersite. Een grondige scenario-analyse en een bouwtechnisch onderzoek van de bestaande infrastructuur wees uit dat deze oude gebouwen niet kunnen worden bewaard, in eerste instantie omwille van hun bouwkundige staat, maar ook wegens hun onpraktische indeling en de vele niveauverschillen die de gebouwen voor de rolstoelgebruikers (in het bijzonder bij vzw Stijn en het Nationaal MS Centrum Melsbroek) zeer moeilijk toegankelijk maken.
Daarom werd, samen met Binst architects, gekozen voor een nieuwbouw die door zijn M-vormig grondplan zowel zuurstof geeft aan de straat als verbinding maakt met het groen van een groot park dat ook voor de inwoners van het dorp toegankelijk is. De vorm van het gebouw maakt een open ontwerp mogelijk met ruime studio’s en kamers met badkamer, vaak met een eigen terras of tuintje, brede lichtrijke gangen en aangename gemeenschappelijke leefruimtes.
Campus Lubbeek
- 78 bewoners | 5 huizen | 9 leefgroepen | geplande start begin 2022 | oplevering eind 2024
PVT Andreas, campus Lubbeek, zal verhuizen van de oude ziekenhuisgebouwen naar de aanpalende kloostersite. Het huidige klooster is een gekend dorpsgezicht dat uit verschillende panden bestaat. De bestaande panden worden, in het ontwerp van WIT architecten, via een mix van renovatie en (ver-)nieuwbouw omgevormd tot vijf kleinschalige huizen rond een gedeeld binnenplein. Het huidige kloosterhuis en de kapel zullen dienen voor gemeenschappelijk gebruik, waarbij wordt gestreefd naar invullingen die ook aansluiten bij het socioculturele leven van Lubbeek.
De pvt-huizen bieden niet alleen verschillende kleinschalige, huiselijke woonsferen aan, maar maken ook een gepaste omkadering voor de wensen en noden van de bewoners mogelijk. Dit kan gaan van quasi zelfstandig wonen in een studio met een eigen voordeur tot intensief begeleid wonen, en al zijn tussenvormen. Door het slim schakelen van de afzonderlijke huizen kan efficiënte zorg verleend worden in een kleinschalig en huiselijk kader. Bovendien delen de huizen een gemeenschappelijk hart: een grote en groene binnenplaats naast een publieke passage. Bijna alle kamers en studio’s hebben naast een eigen douche en toilet ook een privatief terrasje of tuintje.
Het nieuwe pvt te Lubbeek past bovendien in een ruimer masterplan voor de gehele campus, die zowel de kloostersite, het oude ziekenhuisgebouw (incl. huidige pvt) en de parkzone omvat. De ambitie is om de hele site te ontwikkelen tot een polyvalente campus waar zorg nagenoeg onzichtbaar deel uitmaakt van andere zorg-, leef- en woonfuncties in een groene omgeving. Daarbij is het de bedoeling de huidige voorzieningen op de kloostersite (de buitenschoolse opvang, de kunstacademie en de crèche) ook in de toekomst op de campus te behouden.
In de media:
Z.org KU Leuven
De vzw Z.org KU Leuven exploiteert naast haar ziekenhuis (het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven) ook het psychiatrisch verzorgingstehuis PVT Andreas. Met deze twee entiteiten en haar gelieerde initiatieven zoals beschut wonen, psychiatrische thuiszorg en mobiele teams wordt een geïntegreerd zorgconcept nagestreefd waarin de individuele patiënt en zijn context centraal staan. Z.org KU Leuven zet in op vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg. Dat beoogt de behandeling en begeleiding van patiënten, die zoveel mogelijk aansluiting vinden bij de noden, mogelijkheden en verwachtingen van de individuele patiënt. De organisatie van de zorg gebeurt zo dicht mogelijk bij de leefwereld van de patiënt, door een netwerk van voorzieningen die naadloos op elkaar aansluiten gaande van preventie en vroegdetectie over ambulante en intramurale zorg tot begeleiding van psychosociale re-integratie. Naast medisch-psychiatrische en psychologische begeleiding maken ook sociale opvang en begeleiding in wonen en werken alsook de bredere socioculturele integratie deel uit van de zorg.
