Paso | Info voor verwijzers

 

 

 

Campus Kortenberg en leefgroepen

De dagbehandeling vindt plaats op campus Kortenberg.

Leefgroepen voor begeleiding ’s avonds en in het weekend

• Hejmo - SOS Kinderdorpen
  Kessel-Lo (Leuven)
• Juneco – Emmaüs
  Mechelen
• Major - Minor Ndako
  Brussel

In Paso is er plaats voor tien jongeren van 12 tot 18 jaar.

 

Zorgteam

• kinder- en jeugdpsychiater
• klinisch psychologen en orthopedagogen
• psychiatrisch verpleegkundige
• leefgroepbegeleiders
• intercultureel bemiddelaar
• sociaal werker
• creatief therapeut
• psychomotorisch therapeut
• brugmedewerkers leefgroepen

Alle teamleden zijn gebonden aan het beroepsgeheim. Vertrouwelijke informatie delen ze enkel binnen het team. Ze stemmen af met de jongere welke informatie ze kunnen delen in zijn zorgnetwerk.

 

Criteria

Moeilijkheden

De moeilijkheden hinderen het dagelijks leven van de jongere sterk. Hij slaagt er niet in ze op te helderen met de ondersteuning of ambulante zorg in zijn huidige omgeving.

• posttraumatische stressklachten
  • ernstig verstoorde slaap
  • herbeleving
  • overprikkeling
  • verstoorde concentratie
  • ernstig teruggetrokken gedrag
• stemmingsstoornissen, mogelijk met suïcidale gedachten
• angststoornissen
• psychosomatische klachten
• rouwproblematiek
• gedragsproblemen
• hechtingsproblematiek

Statuut

Om in dit aanbod te kunnen stappen dient de jongere te voldoen aan enkele criteria. Zowel een niet begeleide jongere als een jongere die in ons land verblijft met zijn gezin komt in aanmerking.

• De jongere heeft internationale bescherming verzocht in een lopende asielaanvraag
  of is erkend als vluchteling of geniet subsidiaire bescherming
• De jongere en zijn familie of mensen in zijn omgeving staan achter de behandeling

Exclusiecriteria

• jongere verblijft zonder geldige verblijfspapieren in ons land
• jongere ouder dan 17 jaar en 9 maanden
• er sprake is van een gedwongen opname
• de opname beschouwen als een sanctie of een time-out
• jongere kampt met een zeer ernstige verslavingsproblematiek die psychotherapie onmogelijk maakt en die eerst om een ontwenningsprogramma vraagt
• jongere kampt met psychiatrische symptomen die een continue opvolging vragen, wat niet lukt binnen een dagbehandeling (bijvoorbeeld: acute psychose)

 

Aanmelden

Afhankelijk van het statuut van de jongere zijn er twee opties

1. Indien de jongere in het opvangnetwerk van Fedasil verblijft bezorgt de verwijzer een aanmeldingsformulier samen met de gevraagde verblijfsdocumenten aan FHQ_med_noord [at] fedasil.be.
   
   Het gaat om jongeren die verblijven in collectieve opvangcentra van Fedasil of Rode Kruis Vlaanderen, in een lokaal opvanginitiatief (LOI) of in een gecofinancierde leefgroep. De medische dienst maakt een eerste inschatting op basis van de formele opnamecriteria. Bij een positieve inschatting wordt de aanvraag aan het team van het behandelprogramma bezorgd. Indien de medische dienst de aanvraag niet goedkeurt, wordt de verwijzer hiervan op de hoogte gebracht met een duidelijke motivatie en mogelijke doorverwijsopties. Vanuit de medische dienst wordt dit mee opgevolgd.
    
2. Indien de jongere niet in het opvangnetwerk van Fedasil verblijft, bezorgt de verwijzer een aanmeldingsformulier samen met de gevraagde verblijfsdocumenten aan opnamesjongeren [at] upckuleuven.be.

02 758 17 36

Bel maandag – vrijdag
9.00 – 10.00 of  13.00 - 14.00
Of bel buiten die uren en spreek je naam en telefoonnummer in, waarna je spoedig wordt gecontacteerd.

Medewerkers van het zorgteam begeleiden je in de verdere stappen voor de aanmelding. Daartoe behoort een grondig overleg met de jongere, de verwijzer en andere betrokkenen. Na dat overleg wordt een aanmeldingsformulier met geïnformeerde toestemming van de jongere ingevuld. Dat moet een beeld schetsen van de klachten, de hulpvraag en de context van de jongere.

Het gaat hier bijvoorbeeld om jongeren die reeds een erkenning hebben als vluchteling of subsidiaire bescherming genieten en die bij hun familie of binnen een voorziening van Opgroeien (met uitzondering van de gecofinancierde leefgroepen) verblijven.
Ook hier volgt er een eerste inschatting van de aanvraag op basis van de formele opnamecriteria. Indien de aanvraag niet wordt goedgekeurd, wordt de verwijzer hiervan op de hoogte gebracht met een duidelijke motivatie en mogelijke doorverwijsopties.

Intakegesprek

De aanmelding wordt verder besproken binnen het zorgteam. Daarna neemt een medewerker zo spoedig mogelijk contact op met de verwijzer om eventuele extra bijkomende vragen te stellen en een intakegesprek te plannen met de jongere, zijn ouders of voogd, de verwijzer en een tolk of intercultureel bemiddelaar. Vervolgens wordt er in overleg tussen het behandelteam en de leefgroep-teams ook besproken in welke leefgroep de jongere terecht kan tijdens de behandeling.

Het intakegesprek vindt in de mate van het mogelijke plaats in de dagelijkse leefomgeving van de jongere en samen met een medewerker van de leefgroep waar de jongere zal verblijven. In dat gesprek ligt de focus op kennismaking en toelichting van het behandelaanbod. Zijn of haar bereidheid tot de therapie wordt nagegaan en er is veel ruimte voor de jongere ruimte om vragen te stellen. Medewerkers verkennen met de jongere en de verwijzer ook welke zorgpartners ze moeten betrekken in het verdere zorgtraject.

Zorgnetwerk

Zo wordt vroeg bij de opstart van de behandeling en in nauwe dialoog met de jongere en zijn ouders of voogd een netwerk van zorgpartners aangeduid, mogelijks ook partners in maatschappelijke participatie of schoolondersteuning. Ook de verwijzende instantie (bijvoorbeeld het opvangcentrum) zal een belangrijke partner zijn. Dit zorgnetwerk gaat een lange-termijn betrokkenheid aan om de jongere te ondersteunen doorheen het hele behandeltraject, van toeleiding tot en met uitstroom, en zal op regelmatige basis samenkomen. Het samenwerkingsverband van die diverse groep zorgpartners verlaagt de drempels in de toegang tot psychiatrische zorg en ondersteunt een duurzaam zorgaanbod.

Vervolgens komen er in dialoog met de jongere en zijn omgeving nog een of meerdere gesprekken samen met de betrokken zorgpartners. Ze focussen op de hulpvragen, het engagement en hoe de behandeling tegemoet komt aan de doelen van de jongeren en zijn omgeving. Zo ontstaat een gedeeld engagement tot behandeling en bouwen de zorgmedewerkers aan een vertrouwensrelatie met de jongere. De toeleiding naar de behandeling verloopt geleidelijk. Ze mag niet aanvoelen als een (nieuwe) breukervaring. In die fase kan ook een bezoek aan de behandelafdeling plaatsvinden om de jongere de gelegenheid te bieden om kennis te maken met de afdeling en de leefgroep.

Indien alle betrokken zich engageren voor het behandeltraject worden er concrete afspraken gemaakt rond de timing van instroom in de leefgroep en het behandelprogramma.

Toch geen opname?

Indien tijdens het intakeproces blijkt dat een opname toch niet de meest wenselijke optie is, zoeken medewerkers samen met de jongere en zijn netwerk naar een gepaste alternatief.

Leefgroep is optie

Het is belangrijk om aan te strepen dat verblijf in een van de drie leegroepen geen noodzakelijke voorwaarde is om de dagbehandeling te volgen. Als dat niet aangewezen is, kan er met de jongere en zijn netwerk gezocht worden naar een aangepaste oplossing die combinatie met de dagbehandeling mogelijk maakt. Het kan bijvoorbeeld gaan om jongeren die hier verblijven met hun gezin of om jongeren die in de buurt van het dagziekenhuis wonen.

 

Therapeutisch programma

Het therapeutisch programma biedt de jongere een intensieve trauma-sensitieve en transculturele behandeling.

Gemiddelde duurtijd: 6 – 9 maanden 

Het programma bestaat uit een dagbehandeling van 5 dagen per week, gecombineerd met nacht- en weekendverblijf in een leefgroep gedurende het behandeltraject. In de opeenvolgende fases van instroom, diagnostische beeldvorming, behandeling en uitstroom zet het zorgteam fors in op samenwerking met zorgpartners uit het netwerk van de jongere.

Transculturele diagnostiek: culturele consultatie

De eerste fase van de behandeling staat in het teken van een grondige diagnostische beeldvorming van de psychosociale kwetsbaarheid of het psychiatrisch ziektebeeld van de jongere.

De methodiek van culturele consultatie vormt hierbij de hoeksteen: in nauwe samenwerking met sociaal tolken, de intercultureel bemiddelaar van het behandelteam en relevante partners uit het zorgnetwerk wordt de rol van culturele en sociale ervaring in de klachten en de probleemervaring van de jongere en zijn gezinscontext actief geëxploreerd. Dit ondersteunt een cultureel valide diagnosestelling en een brede inventarisatie van ondersteuningsnoden en behandelingsmogelijkheden.

Geïndividualiseerde trauma-therapeutische behandeling

Op basis van deze transculturele diagnostiek en indicatiestelling wordt een geïndividualiseerde trauma-therapeutische behandeling voorgesteld. Het behandelaanbod bestaat uit verschillende therapeutische modules, die in overleg met de jongere en de betrokken actoren in het zorgnetwerk flexibel gecombineerd worden tot een aanbod op maat van de jongere:

• individuele psychotherapie – met inbegrip van traumagerichte behandelprotocollen –: tijdens individuele sessies met de psychotherapeut krijgt de jongere de ruimte om rond persoonlijke thema’s te werken. Het doel is te komen tot een betekenisvol levensverhaal. Daarin maken traumatische stressoren en verlieservaringen deel uit van een toekomstgericht perspectief op zichzelf en de relaties met belangrijke andere mensen.
• groepsaanbod psycho-educatie en stabilisatie: in deze interactieve groepsmodule ligt de focus op het begrijpen en normaliseren van trauma en stressklachten en de effecten hiervan. Met de jongeren zoekt het zorgteam naar vaardigheden die hem helpen om zijn angst en spanning te reguleren.
• groepsaanbod culturele identiteitsconstructie: in deze groepsmodule werkt de jongere rond processen van culturele identiteit. Hij wordt ondersteund in het zich kunnen verbinden aan zowel culturele verworteling als culturele verandering doorheen een expressie van zijn migratieverhaal en zijn actuele ervaring om te behoren tot een minderheidsgroep in uitwisseling met hun groepsgenoten.
   
• creatieve therapie: tijdens deze module werkt de jongere zowel individueel als in groep rond creatieve expressievormen via beeldend werken, drama of muziek.
• psychomotore therapie: zowel individueel als in groepsverband werkt de jongeren rond een gezonde lichaamsbeleving, emotie- en spanningsregulatie, en ontspannende bewegingsactiviteiten.
• gezinstherapeutisch traject: hierin wordt ingezet op het ondersteunen van (transnationale) gezinsrelaties in het omgaan met de gevolgen van traumatisering, het vormgeven aan een herstel van betekenisgeving in het gezinsverhaal, en het begeleiden van afgestemde vormen van communicatie over ingrijpende stressoren en gezinsgeschiedenis om regulatie en relationele afstemming binnen het gezin te bevorderen.

Doorheen de dagbehandeling wordt de nadruk gelegd op het bevorderen van sociale inbedding en maatschappelijke participatie van de jongere. Er wordt onderwijs op maat voorzien zodat de jongere tijdens het behandeltraject kan blijven aanknopen met school- en toekomstperspectieven.

Verder richt het zorgnetwerk zich op maatschappelijke participatie – bijvoorbeeld in vrije tijd en verenigingsleven – en gaat bijzondere aandacht naar het versterken van het sociaal netwerk van de jongere, bijvoorbeeld met het mobiliseren van steunfiguren in de culturele gemeenschap.

 

Uitstroom en follow-up

Wanneer de jongere het behandelprogramma bijna heeft afgerond, wordt er in het zorgnetwerk gewerkt aan een zorgzame uitstroom en follow-up.

Hierbij is het de bedoeling om de jongere samen met zijn netwerk zo goed mogelijk te herintegreren in zijn leefomgeving. Indien geïndiceerd worden partners uit geestelijke gezondheidszorg en kinder- en jeugdpsychiatrie in de (initiële) regio van de jongere betrokken.

 

Samenwerking

De psychiatrische dagbehandeling Paso is ontwikkeld met steun van het Europees Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie (AMIF). Het zorgaanbod behandelt trauma en werkt transcultureel: het zet in op samenwerking met maatschappelijke partners en sleutelfiguren uit culturele gemeenschappen.

Het zorgteam van Paso werkt daarbij nauw samen met Fedasil en het Agentschap Opgroeien om de psychiatrische dagbehandeling te combineren met gespecialiseerde avond- en weekendbegeleiding in drie naburige leefgroepen voor niet-begeleide minderjarige vluchtelingen.

De dagbehandeling in Paso is ontwikkeld vanuit de samenwerking tussen het ambulante team Transculturele traumazorg aan vluchtelingen van het facultaire praktijkcentrum PraxisP aan de Faculteit Psychologie & Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven en de dienst kinder- en jeugdpsychiatrie van het UPC KU Leuven.

 

Vragen?

Aarzel niet om contact op te nemen met dr. Jakob Versteele, kinder- en jeugdpsychiater.

jakob.versteele [at] upckuleuven.be