From zero to five, how to trive
Studiedag kleine K op vrijdag 14 oktober 2022
Detailprogramma en bio sprekers
Conceptie, zwangerschap en de geboorte: de reis die ons leven bepaalt
door Anna Verwael om 9.45 uur
Het is inmiddels wetenschappelijk bewezen dat de conceptie, zwangerschap en geboorte een diepe imprint vormen die een grote invloed heeft op alle relaties in ons leven. Ook onze gezondheid, ons werk en dagelijks leven worden door die vroege imprints bepaald. Veelal zijn mensen zich hier niet van bewust. Maar meer weten over wat we hebben meegemaakt in die vroege pre-verbale periode is heel helpend. Veel van ons lijden komt namelijk vanuit dit onbewuste. Ons hiervan bewust worden is heel belangrijk. Dan kunnen we het bewust worden gaan benoemen en daarmee leren werken.
Tijdens deze lezing wordt aan de hand van geboortefotografie kennis overgedragen die o.a. ontstaan is tijdens 30 jaar lange ervaring op het gebied van pre-conceptionele tot postnatale begeleiding. De aansprekende beelden en heldere verhalen, aangevuld met verwijzingen naar wetenschappelijke bevindingen, maken duidelijk op welke manier pre,- en perinatale imprints, angsten of trauma’s, onszelf, onze dierbaren en patiënten/cliënten nog kunnen beïnvloeden.
Anna Verwael is geboorteconsulente, verpleegkundige met moeder-kind specialisatie, docent pre,- en perinatale periode en lactatiekunde, TEDx spreekster en geboortefotograaf. Haar expertise is pre-conceptionele tot postnatale educatie en begeleiding. Anna geeft sinds 2006 wereldwijd lezingen en workshops over de pre & perinatale psychologie, geboortepatronen en de langdurige gevolgen van de conceptie, prenatale periode en de geboorte ervaring op een mensenleven. Ze is sinds 1995 lid van APPPAH, the Association for Pre & Perinatal Psychology and Health en nauw verbonden met de pioniers in dit veld.
OuderKindTraumaTherapie (OKTT) - Traumabehandeling voor 0-5 jarigen en hun ouders
door Marianne Went en Gerinda van Haaften, om 11.15 uur
Kinderen kunnen als baby, peuter of op de kleuterleeftijd, voordat de verbale vaardigheden volledig tot ontwikkeling zijn gekomen, schokkende gebeurtenissen meemaken zoals medische complicaties bij de geboorte, ziekenhuis opnames of pijnlijke medische handelingen, of ongelukken of een brand. Helaas kunnen jonge kinderen ook getuige zijn van geweld of het slachtoffer zijn van fysiek of seksueel geweld of verwaarlozing. Ze kunnen door dergelijke ervaringen getraumatiseerd raken waardoor hun functioneren en hun ontwikkeling nadelig worden beïnvloed. Ook trauma’s van de ouders, van vroeger of van nu, of andere problematiek van ouders hebben invloed op de interactie met en de ontwikkeling van het kind.In deze presentatie gaan we in op wat er op dit moment bekend is over preverbaal trauma en de mogelijke consequenties daarvan. Wat zijn signalen van preverbaal trauma bij een jong kind of bij oudere kinderen? Hoe kan je dat herkennen in het gedrag van het kind en in de interactie met zijn ouders of verzorgers? Hoe beïnvloedt dat hun functioneren en relaties? We laten zien hoe de Infant Mental Health visie de bodem is onder de traumabehandeling bij deze doelgroep door uitleg over onze OuderKindTraumaTherapie (OKTT). We delen de laatste ontwikkelingen met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek.
Gerinda van Haaften is GZ-psycholoog, EMDR-practitioner en IMH-specialist. Ze heeft zeven jaar op een zuigelingenafdeling van een ziekenhuis gewerkt en werkt inmiddels acht jaar in vrijgevestigde praktijken. Gerinda werkt als OKTT-behandelaar bij KJP Dumoulin/Beter Starten.
Marianne Went is psychotherapeut, klinisch psycholoog, systeemtherapeut en supervisor. Zij werkte jarenlang zowel met SGGZ-volwassenen als met SGGZ-kinderen en jeugd. De zorg voor 0-5jarigen en hun ouders maakte altijd deel uit van haar takenpakket (MKD, IOBK, VTO, infant-traumateam kjp). Ze ontwikkelde de OKTT waarin zij ervaring en kennis combineert. Ze geeft onderwijs en supervisie, werkt mee aan onderzoek en werkt als OKTT-behandelaar bij KJP Dumoulin/Beter Starten.
Anja Dumoulin Is psychotherapeut en EMDR-practitioner. Ze werkt meer dan 25 jaar in de kinder- en jeugdpsychiatrie, onder meer met vroegkinderlijk, chronisch getraumatiseerde kinderen, vaak met hechtingsproblemen. Sinds 2005 heeft ze een eigen vrijgevestigde praktijk en werkt als OKTT-behandelaar bij KJP Dumoulin/Beter Starten.
Vroege ontwikkeling alle kansen geven: ‘helpende handen’
door Erik De Belie, om 16.00 uur
Pril ouderschap staat soms onder druk door kwetsbaarheden bij het kind, bij de ouders of in de relatie. Het is dan ook nodig om deze ouders en de ouder-kindrelatie binnen een dragend netwerk te ondersteunen: ‘helpende handen’ die samen met ouders op weg gaan om de ouder-kindrelatie en de ontwikkeling van het kind ‘goed genoeg’ te dragen.
Centrale thema’s hierbij zijn: reguleren van stress en emoties en zoeken naar een veilige basis en haven voor de ontwikkeling van de ouder-kindrelatie en het kind. Deze thema’s vragen vanwege ouders en andere zorgfiguren emotionele beschikbaarheid: een houding waarin sensitieve responsiviteit, structuur (houvast en grenzen), ruimte laten en mildheid met elkaar geïntegreerd worden. Wanneer ouderschap onder druk staat hebben ouders hiervoor zelf ‘helpende handen’ nodig: hulpverleners die voor hen emotioneel beschikbaar zijn.
Mentaliseren over de ouder-kindrelatie helpt hierbij: met ‘buik en hoofd’ aanvoelen en begrijpen wat infants en hun ouders ons met hun gedrag willen vertellen. Het gaat om vragen zoals: hoe zou het komen dat dit kind en/of deze ouder zo reageert? Wat heeft dit kind en/of deze ouder nodig? Bij mentaliseren kijk je als hulpverlener echter niet enkel naar buiten, maar ook naar binnen en naar jullie relatie: hoe word ik zelf geraakt door deze ouder-kindrelatie? Wat denk en voel ik zelf? Wat heb ik nodig om me af te stemmen en emotioneel beschikbaar te zijn?
Wanneer je onder stress staat door uitdagende situaties, valt je vermogen om te mentaliseren tijdelijk weg. Daarom is het belangrijk om te zoeken naar ‘ademruimte’ voor alle betrokkenen, als veilige basis om te mentaliseren. Hulpverleners die mentaliseren kunnen vanuit deze houding ouders ondersteunen om zelf te mentaliseren en zo emotioneel beschikbaar te zijn.
Erik De Belie is orthopedagoog/psychodynamisch kindertherapeut
Voordracht 1 | zorg baby's/peuters
Samen regelen: interactief gesprek over speerpunten in de behandeling van infants en hun ouders
Voordracht door dr. Binu Singh, supervisor kleine K, om 13.30 en 14.45 uur
Kinderpsychiater dr. Binu Singh neemt je in deze workshop mee in het interne reilen en zeilen van kleine K-infants. Ze licht toe hoe het zorgprogramma voor infants concreet uitgewerkt is, zowel op inhoudelijk als praktisch-organisatorisch vlak.
Deze vragen komen aan bod:
- Hoe is het diagnostisch en therapeutisch traject opgebouwd?
- Welke soort therapieën worden gegeven en hoe zijn ze ingebed in een dagaanbod?
- Welke infrastructuur en personeelskader is nodig?
- Wat zijn de sterke kanten en welke valkuilen zijn er?
Daarnaast is er veel ruimte voor onderlinge uitwisseling met de deelnemers. Dr. Binu Singh wil graag een forum bieden aan collega's die (in de toekomst) met infants werken, om samen te brainstormen over behandelnoden en behandelvormen voor infants. Dit ter finetuning van eigen werking of inspiratie voor nieuwe initiatieven.
Met deze voordracht wil Binu Singh multidisciplinaire teams inspireren tot een aanbod voor deze doelgroep binnen hun organisatie. Ze hoopt dat de deelnemers concrete handvatten kunnen meenemen.
Dr. Binu Singh is kinder- en jeugdpsychiater (HUIS 8) , psychotherapeut-opleider, gespecialiseerd in IMH
Voordracht 2 | zorg kleuters
Samen regelen: interactief gesprek over speerpunten in de behandeling van kleuters en hun ouders.
Voordracht door dr. Kristel Lauwers, supervisor kleine K, om 13.30 en 14.45 uur
Kinder- en jeugdpsychiater dr. Kristel Lauwers neemt je in deze workshop mee in het interne reilen en zeilen van kleine K-kleuters. Ze licht toe hoe het zorgprogramma voor kleuters concreet uitgewerkt is, zowel op inhoudelijk als praktisch-organisatorisch vlak. Daarnaast is er veel ruimte voor concrete vragen van de deelnemers, en onderlinge uitwisseling.
Dr. Kristel Lauwers wil graag een forum bieden aan collega's die (in de toekomst) met kleuters werken, om samen te brainstormen over behandelnoden en behandelvormen voor kleuters. Dit ter finetuning van eigen werking of inspiratie voor nieuwe initiatieven.
Dr. Kristel Lauwers is kinder- en jeugdpsychiater (HUIS 7), systeemtherapeut, infant mental health specialiste, EMDR therapeut in opleiding
Ervaringsleren met gezinnen | zorg kleuters
Workshop 1 door Steven Vleminckx
Op kleine K merken we dat ouders en kinderen de verbinding met elkaar vaak dreigen kwijt te raken of ( ten dele ) kwijtgeraakt zijn. Ervaringsleren is een manier waarop we via gerichte actie proberen deze verbinding te herstellen. We gaan op zoek naar hoe we een positieve betrokkenheid tussen de gezinsleden kunnen laten ontstaan. Een creatieve/ kleutergerichte manier van reflecteren leidt ons naar inzichten in de ontstane dynamieken en opent zo nieuwe perspectieven.
Steven Vleminckx is leefgroepbegeleider op kleine K (Huis 7), bachelor orthopedagoog
Leefgroepklimaat
Thuis bij (kleine) “Ka”: De therapie in praktijk
Workshop 2 door Sofie Luyten, Alexandra Charels, Evelien Vandendriessche en Kathleen Verhaegen
Psychiatrie, leefgroepwerking en therapie. Het zijn woorden die we in het dagdagelijkse leven niet meteen linken aan jonge kleutertjes. Toch hebben sommige onder hen het erg moeilijk, ontwikkelen ze anders en hebben ze hulp nodig om om verder te groeien.
Als leefgroepleiding gaan we samen met de kinderen en de ouders op zoek naar datgene wat helpend kan zijn om die vastgelopen ontwikkeling terug op gang te krijgen. We creëren een oefenruimte waarin kinderen kunnen experimenteren met de dagdagelijkse realtiteit. Kaderend en koesterend helpen we hen zoeken naar een optimale regulatie met leefgroeppop " Ka " als rode draad doorheen de dag.
Sofie Luyten is leefgroepbegeleidster op kleine K (Huis 7), pediatrisch verpleegkundige
Alexandra Charels is leefgroepbegeleidster op kleine K (Huis 7), bachelor orthopedagoge
Evelien Vandendriessche is leefgroepbegeleidster op kleine K (Huis 7), bachelor orthopedagoge
Kathleen Verhaegen is vrijwilligster op kleine K (Huis 7)
Downregulatie 'Safe in the unsafeness' | Zorg voor baby's/peuters
Workshop 3 door Karen Thijs en Esther Geens
Het eerste dat we doen op kleine K - Huis 8 is onze ouders in een modus van vertragen en rust brengen. Het is onze onderstroom. Tijdens een wekelijks oefenmoment - dat we ‘downregulatie’ noemen – zetten we een sfeer neer om ouders met hun kind bewust te laten toekomen en dit in verbinding met zichzelf en mét hun omgeving. Graag nemen we jullie mee in deze ervaringsgerichte workshop: hoe kan je rust en veiligheid ervaren wanneer het niet veilig voelt?
Karen Thijs is trajectbegeleider op kleine K (Huis 8), bachelor orthopedagoge en baby-therapeut in opleiding
Esther Geens is trajectbegeleider op kleine K (Huis 8), bachelor orthopedagoge en systeemcounselor
Bewegen en bewogen worden... met Sherborne samenspel | zorg baby's, peuters en kleuters
Workshop 5 door Tine Missinne om 13.30 uur
Op kleine K werken we vaak lichaamsgericht, hechtingsgericht en ervaringsgericht gezien de ontwikkelingsfase van de kinderen. (0-6 jaar).
Binnen het therapeutisch klimaat van de sessies Sherborne Samenspel keren we terug naar zintuigelijke sensaties waarbij vroegkinderlijke, lichamelijke ervaringen gestimuleerd en ingehaald worden. Beweging en aanraking worden als fundamenteel van belang beschouwd voor de ontwikkeling van de hersenen en bij de opbouw van de gehechtheidsrelatie.
Kinderen met een onveilige hechting en/of met trauma-ervaringen hebben heel wat negatieve ‘lichamelijke’ ervaringen opgedaan. Deze ervaringen hebben zijn weerslag op het functioneren van het kind. We zien bij deze jonge kinderen vaak een hoge mate van zintuigelijke alertheid, hyperarousal en dysregulatie, kinderen die lichamelijk contact afweren, moeite hebben met vertrouwen in zorgfiguren…..
Een basale benadering zoals met de lichaamsgerichte bewegingsoefeningen volgens de bewegingspedagogiek van Veronica Sherborne geven ons een diagnostisch beeld van de kwaliteit van de interactie tussen verzorger en kind waarmee we aan de slag gaan. Tijdens een eerste bewegingssessie wordt gekeken in welke fase van gehechtheidsontwikkeling het kind zich bevindt, wat moeilijkheden zijn in de interactie omwille van eventuele traumatische ervaringen. Op basis van deze informatie wordt het therapeutisch lichaamsgericht aanbod specifiek afgestemd.
Bij de methodiek van ‘Sherborne Samenspel’ maakt men gebruik van de bewegingspedagogiek, het ‘bouwstenen model’ van Truus Bakker, basisprincipes van Video-interactiebegeleiding en de neurobiologische visie op trauma.
In deze workshop wordt aan de hand van beeldmateriaal deze lichaamsgerichte methodiek van nabij toegelicht.
Tine Missinne is trajectbegeleider op kleine K (Huis 7), orthopedagoge - master Danstherapie, Sherborne Samenspel begeleider/ VIB begeleider
Ouder-kind samenspel | zorg kleuters
Workshop 4 door Ilse Theys en Lara Mandonx
Eerste stapjes in het samenspel tussen ouders en hun jonge kind.
In deze workshop geven wij uitleg over enkele belangrijke principes en concepten omtrent ouder-kind samenspel. We staan stil bij waarom dit zo belangrijk is. Via concreet materiaal uit casussen gaan we samen aan de slag. We zoomen hierbij in op wat een kind via spel kan tonen en welke dynamieken hierdoor tussen ouder en kind kunnen ontwikkelen.
Ilse Theys is kinderpsychologe, psychodynamisch kindertherapeute, relaxatietherapeute, opgeleid in de babyobservatie volgens Esther Bick. Werkzaam te Kleine K (HUIS 7) en Villa Vinkendale.
Lara Mandonx is kinderpsychologe, psychodynamisch kindertherapeute i.o., EMDR therapeute i.o. Werkzaam te kleine K (HUIS 7) en groepspraktijk voor psychodiagnostiek en psychotherapeut.
Introductiemethodiek Griefelen, en de toepassing op kleine K | zorg peuters/kleuters
Workshop 5 door Tine Missinne om 14.45 uur
Griefelen is het proces om van spanning tot ontspanning te komen, van een ontregeling naar een (hernieuwd) evenwicht. Het Griefelprogramma wil kinderen hierbij ondersteunen. Het programma biedt handreikingen om het vermogen tot zelfregulatie op alle gebieden te ondersteunen. Jonge kinderen (2,5 – 7 jaar) kunnen op deze manier leren om de spanningen van alledag beter aan te kunnen.
Jonge kinderen weten zich soms geen raad wat ze gewaarworden in hun lichaam en hebben vaak nog niet voldoende taal om dit op een adequate manier te kunnen communiceren. Dat kan invloed hebben op hun cognitieve, sociale– en de emotionele ontwikkeling. Het Griefelprogramma geeft hen handvatten om de gewaarwordingen te leren (her)kennen, hier taal voor te ontwikkelen en om van de spanning te komen tot ontspanning. Dit alles met een voor hen vertrouwde volwassene, waardoor de hechting versterkt wordt. Lees meer op griefelen.nl.
In deze workshop lichten we aan de hand van beeldmateriaal toe hoe we het griefelprogramma toepassen op kleine K.
Tine Missinne is trajectbegeleider op kleine K (Huis 7), orthopedagoge - master Danstherapie, Sherborne Samenspel begeleider/ VIB begeleider
Baby’s, de kanaries in het gezin | Zorg baby's
“Zij is het kanariepietje in ons gezin!”
Baby’s als signaaldrager van problemen in de gezinscontext.
Twee casussen
Workshop 6 door Ingrid Willems
De mijnwerkers verlieten meteen de mijn als de kanarietjes doodgingen. Zij gaven als eerste aan dat er toxiciteit aanwezig was. Ook baby’s hebben zulk een grote gevoeligheid voor toxiciteit in de omgeving. Ze tonen via allerlei signalen dat de sfeer rondom hen, en meer in het bijzonder het welzijn van hun ouders, besmet is. Zij ervaren op een diep niveau dat hun ouders niet meer emotioneel beschikbaar kunnen zijn, lang voor de ouders dit zelf beseffen. Als baby’s signalen geven, dringt dit vaak moeilijk door. Het vraagt tijd en een grote openheid om de boodschap van de baby achter zijn probleemgedrag te begrijpen en de gepaste behandeling voor het gezin in gang te zetten.
In deze workshop verhelderen we dit aan de hand van 2 casussen (met veel videobeelden).
Ingrid Willems is trajectbegeleider op kleine K (Huis 8), orthopedagoge en Sherborne Samenspel-begeleider/VIB-begeleider.
