'Hoe herkent u een bipolaire stoornis?'

In een uitgebreid interview met Humo licht prof. dr. Pascal Sienaert, psychiater aan het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven, de complexiteit van de bipolaire stoornis toe. Die stoornis – vaak ook manisch-depressiviteit genoemd – is méér dan de bekende stemmingsschommelingen tussen diepe depressie en manie. Ze komt vaker voor dan men denkt en wordt vaak nog te laat of onvolledig herkend.

De aandoening uit zich in verschillende vormen, gaande van lichte hypomanie tot zware manische of depressieve episodes, soms met psychotische kenmerken. De eerste tekenen doen zich vaak al voor op jonge leeftijd, typisch rond de vroege volwassenheid. Toch blijft een correcte diagnose in het begin vaak uit, omdat de stoornis meestal start met een depressieve periode.

Herkenning en behandeling

Volgens Sienaert is er nood aan meer kennis, maar ook aan meer aandacht voor vroege signalen en individuele verschillen. Zo kunnen verhoogde slaapbehoefte, toegenomen eetlust en een abrupter begin wijzen op een bipolaire depressie in plaats van een klassieke depressie. De behandeling vereist maatwerk. Medicatie – vooral stemmingsstabilisatoren zoals lithium – blijft een hoeksteen. Daarnaast speelt psycho-educatie een cruciale rol: patiënten leren signalen herkennen, hun ritme bewaken en leren omgaan met de impact van hun aandoening. Ook psychotherapie en ondersteuning van de naasten zijn belangrijk.

“Mensen met een bipolaire stoornis moeten hun identiteit hertekenen en in het reine komen met de diagnose. Dat vraagt tijd, maar het pad naar herstel is mogelijk en de moeite waard”, aldus Sienaert.

Tegen het stigma

Bipolaire stoornis gaat vaak gepaard met zelfstigma en onbegrip, ondanks het feit dat de aandoening 1 tot 2% van de bevolking treft. Getuigenissen van bekende personen zoals Stephen Fry of Mathias Vergels helpen het taboe doorbreken, maar er is nog werk aan de winkel.

“Er zijn voorbeelden genoeg van mensen met een bipolaire stoornis die zonder problemen gedijen in een veeleisende functie”, benadrukt Sienaert. “Het stigma is jammer, want het belemmert mensen in hun leven en zelfvertrouwen, terwijl de meeste patiënten met de juiste ondersteuning een betekenisvol leven kunnen leiden.”

Lees

Hoe herkent u een bipolaire stoornis? | HUMO

Meer weten over leven met een bipolaire stoornis?

Pascal Sienaert schreef er samen met ervaringsdeskundige Ann Dierick het boek Leven met een bipolaire stoornis over (Lannoo).