Waarom krimpt geheugenstructuur bij ouderen met depressie?

Mensen op oudere leeftijd met een depressie vertonen specifi eke hersenafwijkingen, zoals het krimpen van de hippocampus. De studie Leuven Late Life Depression (L3D) onderzoekt de mechanismen die spelen. Qua schaal en toegepaste techniek is de studie uniek in de wereld.

Het doel van de L3D-studie is dat clinici dankzij een beter begrip van hersenafwijkingen hun differentieel diagnose kunnen verfi jnen en de behandeling voor oudere mensen met een depressie kunnen optimaliseren.

Hersenbanen, synaptische densiteit of tau

Eerdere bevindingen uit studies binnen ouderenpsychiatrie onder de leiding van prof. dr. Mathieu Vandenbulcke toonden reeds aan dat het krimpen van de geheugenstructuur in de hersenen niet het gevolg is van amyloïd-neerslag zoals bij de ziekte van Alzheimer. “Om die reden is het heel relevant om te zoeken naar andere oorzaken die het verlies aan hersenweefsel kunnen verklaren”, zegt onderzoeker Louise Emsell.

“In de  L3D-studie gebruiken we state-of-the-art PET-MRI-beeldvorming om te kijken of het krimpen van de hersenen bij depressie op latere leeftijd kan verklaard worden door aantasting van de hersenbanen, een vermindering van contactjes tussen hersencellen (synaptische densiteit) of neerslag van een eiwit betrokken bij neurodegeneratie (tau-eiwit).”

165 scans

De L3D-studie startte drie jaar geleden. Ondanks de coronapandemie konden de onderzoekers al zeventig deelnemers includeren, goed voor 165 PET-MRI-scans naast cognitieve en andere klinische testen, bloed- en genetisch onderzoek. “Onze studie is uniek binnen het globale wetenschappelijk onderzoek in de ouderenpsychiatrie”, gaat Emsell verder. Nergens anders ter wereld is veroudering van de hersenen bij mensen met een ernstige depressie op dergelijke schaal en met zo’n geavanceerde technieken bestudeerd.”

De L3D-studie wordt gefinancierd door KU Leuven en het FWO en loopt tot eind 2023. De eerste resultaten worden in de loop van dit jaar verwacht.

Emsell, L., Laroy, M., Van Cauwenberge, M. et al. The Leuven late life depression (L3D) study: PET-MRI biomarkers of pathological brain ageing in late-life depression: study protocol. BMC Psychiatry 21, 64 (2021). https://doi.org/10.1186/s12888-021-03063-y

pet_ortho_3x4_v2.png

PET-MRI-hersenscan bij een oudere persoon met depressie toont de hoeveelheid contactjes tussen hersencellen, met name de synaptische densiteit. Kleurschaal: blauw (weinig synapsen) tot rood (veel synapsen).

Lees het jaarverslag 2021